Aan de slag met de Participatiewet

Aan de slag met de Participatiewet

2 februari 2017 - De Participatiewet bezorgt ondernemers de nodige hoofdbrekens. Ze moeten volgens die wet een bepaald percentage werknemers met een arbeidsbeperking in dienst hebben en houden. Hoe doe je dat? Annet de Lange draagt oplossingen aan. Zij is lector Human Resource management bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.

Wat Annet de Lange betreft, nemen bedrijven afscheid van de afdeling HRM oude stijl. Die hield zich bezig met gerichte taken als werving en selectie en salarisafspraken. HRM kon daarbij op één afdeling blijven zitten om algemeen geldende oplossingen aan te dragen voor het personeel. Belangrijke zaken, maar onvoldoende in de snel veranderende wereld. Annet de Lange: “Er is nu heel veel diversiteit onder het personeel. Mede daardoor is een nieuwe rol zichtbaar voor HRM die meer proactief, differentieert en mensgericht is. Daar houdt de traditionele afdeling HRM onvoldoende rekening mee.” Ze noemt mensen uit de bijstand, vluchtelingen en 50-plussers. Ze verdienen allemaal een kans. Als ze die kans krijgen is sprake van een inclusieve arbeidsmarkt. Bedrijven weten niet altijd raad met de arbeidsbeperkte groep die ze werkgelegenheid moeten bieden. Soms slaan ze de handen ineen en richten een apart bedrijf op voor deze doelgroep. Op die manier voldoen ze aan de wettelijke verplichting van de Participatiewet. Daar is Annet de Lange niet voor: “Ik teken voor een bedrijfsleven dat bijzondere banen binnen de bestaande organisatie durft in te bouwen.”

BEGIN
Veel werkgevers worstelen volgens Annet de Lange met het in dienst nemen van medewerkers met een arbeidsbeperking of een afstand tot de arbeidsmarkt. Waar begin je als bedrijf? Hoe hou je deze mensen aan het werk? Annet de Lange deelt kennis in het boek wat ze schrijft welke gaat over het thema: een inclusieve arbeidsmarkt: HRM handvatten, en

in een lerend netwerk van bedrijven gericht op de Participatiewet. Dat doet ze samen met praktijkpartners als de werkgeversvereniging Zorg en Welzijn, Enspiratie, provincie Gelderland en leden van het Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid. De nieuwe groep werknemers met een beperking biedt kansen, maar bedrijven moeten intern het een en ander organiseren. Inmiddels zijn er enkele instrumenten ontwikkeld die daarbij helpen. Voorbeelden zijn: de stille urenlijst, de balanskaart en de Harrie.

STILLE URENLIJSTJE
Het stille urenlijstje - de balanskaart ontwikkeld door Theo Duijker en Bram Hanstede van Enspiratie - betreft een eenvoudig A4-tje waarop de werkgever de taken weergeeft voor de nieuwe werknemer en de tijd die ervoor staat. De een zal volgens dat schema werken, maar een ander is eerder klaar. Voor die snelle werknemer staan een aantal nieuwe taken op het stille urenlijstje, waar hij mee aan de slag kan. Op die manier is er voor beide partijen structuur. Annet de Lange maakt samen met Enspiratie kennisclips om de kennis hierover te delen. Zie de kennisclip balanskaart op YouTube.

De Balanskaart is een ander aanvullend instrument. Het werd in 2012 ontwikkeld om gedrag van werknemers beter te begrijpen. Er wordt gedrag op vastgelegd en de bejegening van collega’s die helpt om er goed mee om te gaan. Gedrag begrijpen, daar gaat het om. Annet de Lange verbaast zich erover dat HRM oude stijl daar zo weinig aandacht voor heeft.

JOBCOACH
Ideaal is een jobcoach op het werk. Iemand die deskundige werkbegeleiding biedt aan mensen met een arbeidsbeperking. Vakbond CNV ontwikkelde er samen met Enspiratie een cursus voor: de Harrie training. Het lectoraat HRM helpt met het verspreiden van de kennis over deze instrumenten naar andere organisaties en naar studenten in het onderwijs. De cursus is niet inhoudelijk op de werksoort gericht, maar puur op de begeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het moet iemand zijn, die bereid is talenten te onderkennen in plaats van beperkingen te zien. Wat is iemands trainingspotentieel, wat kan iemand leren? De jobcoach wordt ook wel Harrie genoemd. De letters van de naam Harrie staan voor hulpvraag, alert, realistisch, rustig, instruerend en eerlijk. Kwaliteiten die de jobcoach aangeleerd krijgt. Ziekenhuis Rijnstate en de HAN werken succesvol met Harries op de werkvloer.

BEST PRACTICES
Er bestaan de nodige best practices van grote bedrijven die met behulp van aangereikte instrumenten succesvol werkgever zijn geworden van mensen met een arbeidsbeperking. Maar hoe zit het met het Midden en Kleinbedrijf? “Wij hebben niet het geld en de tijd om zo’n Harrie op te leiden en uren te laten besteden aan z’n werkbegeleiding”, is een veelgehoorde klacht. Volgens Annet de Lange is daar inmiddels een mouw aan gepast. Want het UWV geeft een subsidie van € 8.000,- voor het begeleidende werk van een Harrie op de werkvloer. “Plus dat een werknemer volgens de Participatiewet vaak subsidie mee krijgt. Alles bij elkaar zijn er zeker goede businesscases te maken voor een sociale onderneming. Vergis je niet. De mensen waar we over spreken, hebben misschien een arbeidsbeperking, maar ze hebben wel degelijk ook een economische waarde”, stelt ze.

PROBLEMEN
Annet de Lange sluit haar ogen niet voor het gegeven dat werken met arbeidsbeperkten soms problemen met zich meebrengt. Bij wie kan je terecht voor advies? Ze wijst op de website www.participatiehulp.nl waar veel informatie te vinden is. In Nijmegen is een netwerk opgericht van ondernemers die samenwerken en met elkaar meedenken over participatievraagstukken. Het is een lerend netwerk. Annet de Lange is bezig een handboek vorm te geven over Participatiewet en Human Resource Management en ze organiseert een landelijk congres over inclusieve arbeid op 3 november 2017 plaats zal vinden (zie www.nkdi.nl). Wie haar naam googelt, vindt een toegankelijke tekst over haar werk, met de mogelijkheid een bericht te sturen of te bellen.

OUDER WORDENDE WERKNEMERS
Ook oudere werknemers hebben de aandacht van Annet de Lange. Als die naast het arbeidsproces komen te staan, is terugkeer naar een baan lastig, zo blijkt in de praktijk. Voorkomen is beter dan genezen en voor deze doelgroep is het van groot belang om ze aan de slag te houden.  Annet de Lange pleit voor intersectorale mobiliteit, de mogelijkheid voor ouderen om gemakkelijk naar een ander bedrijf over te stappen als daar passend werk is. Samenwerking is van belang om werkzekerheid en inclusiviteit in de regio te organiseren. Nu is dat nog lastig. Ook pleit ze voor tijdige om- en bijscholing. En van de 50-plussers mag een gezonde dosis zelfmanagement verwacht worden.

Annet de Lange is initiatiefnemer van het Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid. Dit niet-commerciële landelijke netwerk organiseert inspirerende kennisbijeenkomsten om professionals, vertegenwoordigers vanuit de overheid, vakbonden, bedrijfsleven, wetenschap en instituten met elkaar in contact brengen. “Ik deel graag informatie”, vat Annet de Lange bondig samen. 

BRON:HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2017

Terug naar overzicht
Enspiratie